Canebe-sóuvage
Lycopus europaeus
Lamiaceae Labiaceae
Autre noum : Lanço-dóu-Crist.
Noms en français : Lycope, Chanvre d'eau.
Descripcioun :Lou canebe-sóuvage trachis en coulounìo dins li sagnas, li palun e àutri relarg mounte i'a d'aigo. Soun si fueio, penado e dentado, que dounon d'èr au canebe. Li flour, blanco o roso e picoutado de pourpre, soun mistoulino e en verticilo.
Usanço :La lanço-dóu-Crist aurié d'ùni prouprieta astringènto e febrifujo. Caup d'acide litouspermique qu'ajudarié à lucha contro l'ipertirouidìo. Agirié peréu sus l'aisse gounadoutroupe (J.-M. Morel, op.cit p.475 e 486). En mescladisso emé d'àutri planto (valeriano, aubespin...) a peréu de prouprieta ancioulitico (Ibid, p. 457).
Port : Grando planto
Taio : 40 à 100 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lycopus
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 2 à 4 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Sagnas
- Ribiero
- Palun
- Prado umido
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Lycopus europaeus L., 1753
Coutelas(-d'Alemagno)
Iris germanica
Iridaceae
Nom en français : Iris d'Allemagne.
Descripcioun :Aquéu coutelas, naturalisa desempièi de tèms, èi lou mai coumun que siegue. Se recounèis eisadamen à si flour d'un poulit vioulet prefouns. Èro planta dins li jardin d'Alemagno à l'Age-mejan.
Usanço :Lou rizoumo, empouisounant fres, sarié bon contro lou tussi en poudro. Lou fau ramassa, pela e lou bèn faire seca avans que de se n'en servi. Es utilisa peréu pèr se lava li péu de tèsto o chivu s'amas mies. Li flour soun diuretico.
Port : Erbo
Taio : 30 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 8 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 800 m
Aparado : Noun
Mars à mai
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Muraio
- Roucas
- Tepiero roucaiouso
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Óurigino pas couneigudo
Ref. sc. : Iris germanica L., 1753